Voor- en tegenstanders debatteren er al jaren over: zijn eieren nu goed of slecht voor je? Nieuw Amerikaans onderzoek suggereert dat het eten van meer dan drie eieren per week een verhoogd risico op hart- en vaatziekten geeft. Maar klopt dat wel? Hoe moeten we deze studie interpreteren?
Voor dit nieuwe onderzoek, dat gisteren werd gepubliceerd in the Journal of the American Medical Association (JAMA), vergeleken wetenschappers de resultaten van zes verschillende Amerikaanse studies. Die studies volgden bij elkaar meer dan 29.000 mensen gedurende gemiddeld 17.5 jaar, tussen 1985 en 2016.
De cijfers op een rij
In die periode deed zich bij 5400 mensen een cardiovasculair incident voor. 1302 mensen kregen een hartaanval, waarbij deze in sommige gevallen fataal was. Er werden ook 1897 gevallen van hartfalen geteld, al dan niet fataal. 113 mensen overleden in de onderzoeksperiode aan andere hartziekten en 6132 mensen gingen dood aan iets totaal anders.
De wetenschappers hebben gekeken of er een verband was tussen de hoeveelheid cholesterol die iemand binnenkreeg, door eieren of op een andere manier, en de cardiovasculaire problemen of zelfs vroegtijdig overlijden. “Eieren, met name de eidooier, bevatten veel cholesterol”, schrijft hoofdonderzoeker Victor Zhong van de Northwestern University Feinberg School of Medicin in Chicago in de studie. Zijn collega-onderzoekers en hij noteerden circa 186 milligram cholesterol per large ei. In het onderzoek werd ook gekeken naar andere factoren, zoals leeftijd, ras, geslacht, sportgewoonten, opleiding, het al dan niet roken, alcoholgebruik, bloeddruk, etcetera.
Het consumeren van 300 milligram cholesterol extra per dag, werd door de data-analyse van Zhong in verband gebracht met een 3.2 procent hoger risico op hartziekte en een 4.4 procent hoger risico op vroegtijdig overlijden. Daarbij werd ook een correlatie gevonden tussen het aantal eieren dat iemand dagelijks at. Per half ei dat dagelijks extra werd geconsumeerd (dus drie of vier extra eieren per week), steeg het risico op een cardiovasculair incident met 1.93 procent en de kans op vroegtijdig overlijden steeg met 0.71 procent.
Moeten we nu minder eieren eten?
Wat betekent dit nu echt? Moeten we onze eierconsumptie nu terugschroeven, terwijl eieren ook boordevol nuttige voedingsstoffen zitten, zoals choline, proteïne, vitamine D? Door de jaren heen zijn er verschillende onderzoeken geweest naar de effecten van (het cholesterol in) eieren op de gezondheid. In 2018 nog juichten Chinese onderzoekers dat dagelijks een ei juist de kans op hart- en vaatziekten verkleint. En dat was ook geen kleine studie, maar liefst 400.000 mensen deden mee. Ook in 2016 verscheen onderzoek waarin juist stond dat eieren het risico op vaataandoeningen niet vergroten.
Geen simpel oorzaak en gevolg aan te wijzen
Zowel de nieuwe studie als de Chinese studie van vorig jaar zijn redelijk goed onderbouwd, maar het nadeel van dit soort onderzoeken is dat ze niet feilloos zijn. Wanneer er in een grote berg data naar verbanden wordt gezocht, kun je niet simpelweg oorzaak en gevolg aanwijzen. Hoewel er dit keer wel is gekeken naar andere factoren, zoals rookgewoonten en alcoholgebruik, werd er ook naar een heleboel niet gekeken. De cijfers houden namelijk geen rekening met bijvoorbeeld werkstress, terwijl dat wel degelijk een gevolg heeft voor het risico op hart- en vaataandoeningen. En die mensen die meer eieren aten, aten die van andere dingen ook meer of juist minder? Op welke manier waren de eieren bereid en kwam daar veel zout aan te pas? Werd er bij de bereiding olie of boter gebruikt? Ging er mayonaise of ketchup over? Kortom: er is zoveel onduidelijk dat het lastig is een duidelijk voedingsadvies te verbinden aan dit soort onderzoeken. Er wordt bij zulke grote, gestapelde onderzoeken alleen indirect bewijs gevonden, maar toch wordt zoiets als groot nieuws gebracht. En dat geldt niet alleen voor eieren, zoek bijvoorbeeld maar eens naar onderzoeken over koffie. Volgens het ene onderzoek hartstikke gezond, volgens het andere onderzoek erg ongezond.
Onderzoeken naar eieren zijn tegenstrijdig
Zhong geeft in de Amerikaanse Time overigens zelf ook aan dat er geen eenduidig voedingsadvies uit zijn onderzoek kan worden gehaald. “De onderzoeken die gedaan zijn naar eieren zijn tegenstrijdig, iedereen moet voor zichzelf bepalen hoeveel eieren hij of zij eet, eventueel in overleg met een arts. Maar mensen die een verhoogd risico hebben op hart- en vaatziekten kunnen wellicht wel in hun achterhoofd houden dat een teveel aan eieren voor hen niet goed is.”
Maar hoeveel eieren mag je nu?
Dus wat is dan een goed advies? Hoeveel eieren mag je nu echt? Er is inmiddels wel wetenschappelijk onderbouwd dat er weliswaar cholesterol in een ei zit, maar dat dit nauwelijks de bloedcholesterolwaarden in je lichaam beïnvloedt. Cholesterol in het bloed kan wel stijgen door verzadigd vet uit vlees en bewerkte producten, zoals worst en koekjes.
Zolang je niet meer dan 300 milligram cholesterol per dag binnen krijgt en weinig andere producten eet met verzadigde vetten, zit je goed. Het eten van 2-3 eieren per week past volgens het Voedingscentrum sowieso in een gevarieerde voeding en helpt je zelfs afvallen. Wil je iedere dag een eitje, dan moet je ervoor zorgen dat je zo min mogelijk andere producten eet waar veel cholesterol in zit. Eet dan dus minder vet vlees, kaas en leverproducten en beperk de zoete snacks.
Voor vegetariërs, mensen met diabetes en mensen die al een hart- of vaataandoening hebben, gelden overigens andere adviezen.
Dit is een nieuwsbericht van 16-03-2019. Bronnen: JAMA, CNN, Time, Forbes. Foto door Heather Ford via Unsplash.
