Boter, kaas en eieren. Ze worden – mede dankzij het bekende spelletje – vaak in één adem genoemd. Maar klopt dat wel? Zijn eieren zuivelproducten?
Melk, kaas, eieren en boter. Voor veel mensen horen ze op een of andere manier bij elkaar, en niet alleen vanwege dat spelletje. Ze staan bijvoorbeeld ook vaak bij elkaar afgebeeld op foto’s en plaatjes en in veel winkels staan ze bij elkaar in de buurt in het schap. Eieren horen dus bij zuivel, toch?
Eieren zijn geen zuivelproducten
Je zou het bijna denken, maar niets is minder waar. Hoewel zowel eieren als melk dierlijke bijproducten zijn, spreken we alleen van zuivel wanneer een product uit (rauwe) melk bereid is. Mensen gebruiken vooral de melk van koeien, geiten en schapen; maar ook kamelenmelk, paardenmelk, melk van waterbuffels en melk van de yak gelden als zuivel. Slagroom, kaas, boter, kwark: allemaal zuivel. Een belangrijk onderscheid tussen zuivelproducten en eieren (behalve dat die dus niet van melk gemaakt zijn) is dat mensen met lactose-intolerantie of koemelkallergie niet altijd tegen zuivelproducten kunnen. Dit betekent dat mensen met een allergie of overgevoeligheid voor zuivel, vaak wel eieren mogen eten. Natuurlijk kun je ook allergisch voor kippeneieren of kippeneiwit zijn, maar dat komt een stuk minder vaak voor.
Wat is lactose intolerantie?
Als je lactose-intolerantie hebt dan kun je de melksuiker lactose niet goed verteren, omdat de darmwand te weinig van het enzym lactase kan aanmaken om een goede vertering mogelijk te maken. Dit wordt ook wel lactase-deficiëntie of lactase-tekort genoemd. Buikpijn, kramp, misselijkheid, winderigheid en diarree kunnen het gevolg zijn als je toch producten met lactose eet. Hoe heftig de klachten zijn en hoeveel zuivel je kunt eten voordat klachten ontstaan is afhankelijk van de hoeveelheid lactase die het lichaam wél kan aanmaken. In gefermenteerde zuivelproducten zoals karnemelk, yoghurt en kwark is een deel van de lactose door bacteriën omgezet in melkzuur, waardoor veel mensen dit wel kunnen verdragen.
Wat is koemelkallergie?
Bij koemelkallergie is er een allergische reactie op het melkeiwit caseïne. Dit komt bij kinderen relatief vaak voor en je kunt er ‘overheen groeien’. Overigens draait het niet alleen om koemelk: zowel sojaproducten als geitenmelk en schapenmelk worden in de eerste 6 maanden afgeraden als vervangende voeding. Symptomen van koemelkallergie zijn huidklachten, maag- en darmklachten en luchtwegklachten. Koemelkallergie geeft bij kleine hoeveelheden eiwit al klachten terwijl bij lactose-intolerantie kleine hoeveelheden lactose soms nog geen klachten geven
Eieren in de Schijf van Vijf
In de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum delen eieren vak 3 gezellig met noten, zuivel, peulvruchten, vis, vlees en vleesvervangers. Waarom is dat dan als het niet tot dezelfde voedingsgroep behoort? Omdat er natuurlijk overkoepelend ook een soort indeling is. Vak 3 bestaat uit producten met veel eiwit, oftewel: proteïne. En dat is een belangrijke voedingsstof die calorieën en aminozuren levert. Er zijn dierlijke en plantaardige eiwitten. Dierlijke eiwitten zitten vooral in vlees, vis, melk, kaas en eieren. Plantaardige eiwitten zitten vooral in brood, graanproducten, peulvruchten, noten en paddenstoelen.
Volwassen personen hebben gemiddeld ongeveer 0,8 gram eiwit per kilo lichaamsgewicht nodig. Vegetariërs, kinderen, zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven hebben wat meer eiwitten nodig, net zoals mensen met bepaalde aandoeningen of wonden en kracht- en duursporters.
Mayonaise: óók geen zuivel
Overigens zijn eieren niet het enige eten waarvan mensen denken dat het bij de zuivelproducten hoort. Ook mayonaise is zo’n product dat mensen onbewust bij de zuivel scharen. Maar mayonaise is toch echt gemaakt van eigeel met wat olie en azijn. Er komt geen spatje zuivel in voor. En ook kokosmelk en amandelmelk (dat in Nederland officieel amandeldrink moet heten) vallen niet onder de zuivelproducten.
Foto via Shutterstock, bronnen: Voedingscentrum, De Hormoonfactor.
