Als we in Nederland een ei eten, is dat over het algemeen een kippenei. Deze eieren zijn veelzijdig, lekker én gezond. Maar hoe wordt zo’n ei nu eigenlijk precies gemaakt? En hoe lang doet een kip daarover? Een klein lesje kippenanatomie.
Een kip die eieren legt, noemen we officieel een leghen. Eieren leggen doet een kip zodra ze geslachtsrijp is, ze is dan – afhankelijk van het ras – tussen de 17 tot 20 weken oud.
Een hen kan in principe het hele jaar door leggen, behalve als ze broeds is, in de rui is of ziek is. In de maanden december en januari komt de leg wel op een laag pitje te staan. Dit heeft onder andere te maken met het gebrek aan daglicht.
Hoeveel eieren legt een kip in haar leven?
Een kip legt haar hele volwassen leven eieren. Hoe ouder de hen wordt, hoe groter de eieren worden. In haar eerste levensjaar legt de kip de meeste eieren. Daarna daalt de productie van eieren met zo’n 20 procent per jaar. Hoeveel eieren een hen in haar leven legt, hangt sterk af van het ras en hoe oud ze wordt, meestal zijn het er rond de 450. Veel gewone legkippen worden zo’n drie jaar oud, maar er zijn rassen die gemakkelijk twintig jaar halen. Daarbij zijn er kippen die amper leggen, maar ook hennen die jaarlijks 180 tot wel 300 eieren leggen.
Hoeveel eieren legt een kip per dag?
De gemiddelde kip legt ongeveer vijf eieren per week, maar er zijn ook kippen die iedere dag een ei leggen. Dit is ook afhankelijk van de leeftijd van de hen en de periode van het jaar.
Welke kip legt de meeste eieren?
Hybride kippen leggen de meeste eieren – tot wel 350 per jaar. Dat is niet zo gek, want ze worden gefokt voor de meest optimale optimale eiproductie. Een hybride kip ontstaat door meerdere goed leggende kippen te kruisen. Enkele hybride kippenrassen zijn; Golden Comet, Isa Brown en Hisex White. Bij hybride hennen loopt de productie van eieren wel terug na het eerste levensjaar.
Andere kippen met hoge eiproductie
- De Leghorn hen legt gemiddeld 270-300 eieren per jaar
- De Rhode Island red hen legt gemiddeld 260 eieren per jaar
- De Sussex kip legt gemiddeld 250 eieren per jaar
- De Barnevelder legt gemiddeld 180 eieren per jaar
- De Wayandotte kriel legt gemiddeld 180 eieren per jaar
- De Welsumer kip legt gemiddeld 180 eieren per jaar
- De Araucana legt gemiddeld 180 eieren per jaar
- De Orphington legt gemiddeld 160 eieren per jaar
Hoe lang doet een kip over een ei?
Een hen doet er ongeveer 25 uur over om een ei te maken. Iedere kip heeft bij haar geboorte enkele duizenden onrijpe eicellen in haar eierstok (een kip heeft één actieve eierstok en een embryonale die later gewoon verdwijnt). Een eicel rijpt in zeven tot tien dagen tot dooier. Deze wordt afgestoten door de eierstok en komt terecht in de eileider, een holle, gekronkelde, flexibele buis met een lengte van ongeveer 75 centimeter. De binnenwand van deze buis bestaat uit klierweefsel, dat verschillende eiwitlagen rond de dooier afzet. Na ongeveer 15 minuten verdikt het dooiervlies en binnen enkele uren vormen er vier afwisselend dikke en dunne lagen eiwit over de eierdooier.
De chalaza
Bij de eerste laag worden de hagelsnoeren, oftewel de chalaza, gevormd, dit zijn de strengen waarmee de eierdooier aan de eierschaal vastzit. Daarna worden de eidooier en het eiwit gewikkeld in twee sterke, dunne vliezen die bijna helemaal aan elkaar vastzitten. Er is één open plekje, waar zich later een luchtbel zal vormen. Het ei wordt nu verder opgepompt met water en zouten uit de eileider.
DE VORMING VAN DE EIERSCHAAL
De vorming van de eischaal duurt ongeveer veertien uur. Deze schaal bestaat voor ongeveer 4 procent uit eiwit en voor 95 procent uit calcium-carbonaat. Daarnaast zit er nog wat magnesiumchloride en calciumfosfaat in. Er komt een soort wasachtige laag om het ei, waardoor vochtverlies wordt tegengegaan. Dit wordt ook wel de schaalopperhuid genoemd. In de eierschaal zitten tienduizend luchtgaatjes. Door die poriën komt er zuurstof in het ei en kunnen koolstofdioxide en water eruit.
Wat zit er in een ei?
Een ei bevat ongeveer dertien procent eiwit, elf procent vet, veel mineralen en veel vitamines A, B en D. De rest is water. Eiwit vormt samen met water het belangrijkste bestanddeel van het wit van het ei. De andere stoffen zitten in het eigeel, de dooier dus. De eidooier bevat overwegend onverzadigde vetzuren. In het eigeel zit ook cholesterol. De voedingswaarde van een ei is deels afhankelijk van het voer dat de kip krijgt.
Cloaca
Doordat het ei door de eileider wordt voortgestuwd, wordt de voorkant puntig, de achterkant blijft stomp; ovaal dus. ‘Ovaal’ is afgeleid van het Latijnse woord ovum, dat ei betekent. Dat ei komt uiteindelijk uit de cloaca van een kip. De cloaca, afgeleid van het Latijnse woord voor ‘riool’, is de opening in het kippenlijf waaruit zowel de ontlasting als de urine en de eieren komen.
