Eieren zijn oergezonde vitaminebommetjes. Toch doen er nogal wat misverstanden over eieren de ronde. Tien hardnekkige mythes over eieren die de wereld maar niet uit willen.
Mythe #1: Het eiwit is gezonder dan de dooier
Sommige mensen zweren erbij: alleen de eiwitten eten en het eigeel laten staan. Zo krijgen ze proteïnen binnen zonder het vet, minderen ze op het aantal kcal. en vermijden ze het cholesterol. Ze zijn dus extra gezond bezig. Denken ze.
Wat zij niet weten is dat de eidooier juist het gezondste deel van het ei is, want deze barst van de vitamines, antioxidanten en gezonde vetzuren. Eigeel bevat wel een beetje verzadigd vet, maar 60 procent van het vet in eieren is onverzadigd vet. Daarnaast bevat eigeel choline – wat de hersenfunctie ondersteunt en helpt je bloeddruk op peil te houden – en vitamine D, wat belangrijk is om calcium op te nemen en zo je botten sterk te houden. De dooier bevat ook belangrijke antioxidanten als luteïne en zeaxanthine die weer helpen de kans op allerlei ziekten (zoals oogziekten) te verkleinen. En eiwitten mogen dan geen vet bevatten, ongeveer de helft van die belangrijke proteïnen – zo’n 3 gram – zit wel in de dooier.
Voor wat het cholesterol betreft: het klopt dat een eidooier tussen de 186 – 200 mg cholesterol bevat. Maar je lichaam heeft ook een beetje cholesterol nodig als bouwsteen voor lichaamscellen en hormonen. Zolang je niet meer dan 300 milligram cholesterol per dag binnen krijgt, zit je goed.
Tip: zweer je bij alleen de eiwitten en houd je dus eidooiers over? Maak dan deze heerlijke citroen-tiramisu. Voor iemand anders uiteraard, want in dit toetje zitten pas echt veel kcal. Maar lekker dat het is!
Mythe #2: Bruine eieren zijn gezonder dan witte eieren
De ene kip legt bruine eieren, de andere witte. Aan de kleur van de oorlellen van de kip kun je zien welke kleur eieren dat ras legt. Maar dat kleurtje heeft geen effect op de kwaliteit en voedingswaarde van een ei, zo hebben meerdere onderzoeken aangetoond. Elk ei bevat ongeveer evenveel vitamines en mineralen. Een large ei bevat circa 76 kcal., 6 gram proteïne en 5 gram vet. Alleen Omega-3 eieren zijn een klein beetje gezonder, omdat de onverzadigde vetzuren uit de voeding van de kip in het ei terechtkomen.
Het ongezonde imago van witte eieren is een erfenis uit het verleden. Decennia geleden verkochten supermarkten vooral legbatterij-eieren en die waren vrijwel altijd wit. Ondanks dat witte eieren inmiddels ook allemaal van scharrelkippen komen, associëren we wit nog altijd met dieronvriendelijk en bruin met diervriendelijk.
Het grootste verschil tussen witte en bruine eieren is de prijs: bruine eieren zijn duurder dan de witte variant. De Keuringsdienst van Waarde deed hier onderzoek naar en meent dat witte eieren eigenlijk beter zijn dan bruine. Kippen die die eieren produceren, hebben namelijk minder voer nodig en leggen meer eieren per jaar: zo’n 300 à 320 in plaats van tussen de 290 en 310. Ook leven die kippen een maand of twee langer. Er is dus minder grondstof en transport nodig voor deze kippen en dat is dan weer beter voor het milieu.
Het is overigens niet zo dat bruine eieren per definitie minder goed zijn dan witte eieren. Geef jij bijvoorbeeld veel om dierenwelzijn, let dan op het Beter Leven keurmerk. Daarop scoren witte eieren soms slechter dan bruine eieren.
Lees ook: zegt de kleur van de dooier iets over de voedingswaarde van een ei?
Mythe #3: Eieren moet je buiten de koelkast bewaren
In de supermarkt liggen de eieren niet gekoeld, dus ook thuis kun je ze beter niet in de koelkast stallen. Toch? Onjuist. Eieren bewaar je bij voorkeur in hun eigen doosje in de koelkast. Zo krijgen ziekmakende bacteriën zoals salmonella geen kans. Waarom eieren in de supermarkt dan niet in de koelkast staan? Dat lees je hier.
Mythe #4: Eieren zijn slecht voor je cholesterol
Ze zijn slecht voor je cholesterol, dat is ook zo’n hardnekkige mythe over eieren. Cholesterol is nodig voor de opbouw van je celmembranen en voor het aanmaken van hormonen. Als je er niet voldoende van binnenkrijgt via je voeding, maakt je lever het daarom zelf aan. Een eidooier bevat tussen de 186 – 200 mg cholesterol. Je lever produceert 800 tot 900 mg cholesterol per dag. Dat is meer dan vier keer zoveel cholesterol als er in één ei zit. Hoe meer cholesterol we via onze voeding binnenkrijgen, hoe minder onze lever zelf aanmaakt.
Verzadigd vet in je voeding heeft een groter effect op je cholesterolgehalte. Een hoog bloed-cholesterolgehalte vergroot het risico op hart- en vaatziekten. Pas dus vooral op met voedingsmiddelen die rijk zijn aan verzadigd vet, zoals koekjes, snacks en vette kaas- en vleesvarianten.
Lees ook: Iedere dag een ei, mag dat?
Mythe #5: In elk ei zit een kuikentje, dus ook in een ei uit de supermarkt
Er komen uit supermarkteieren geen kuikentjes, want die eieren zijn niet bevrucht. Ze worden namelijk gelegd door leghennen, waar geen hanen bij gehouden worden.
Als een ei wel bevrucht is, dan kan er een kuikentje uitkomen. Dan moet het ei wel uitgebroed worden. Daarvoor moet de kip zo’n 21 dagen broeden. Worden de bevruchte eieren bij de kip weggehaald zonder dat ze erop broedt, dan kun je ze gewoon eten. De boer controleert in principe voor verkoop altijd of een ei bevrucht is of niet. Dat doet hij door het zogenoemde schouwen, met een lamp. Als het ei licht van binnen is, dan is het ei niet bevrucht. Als het ei donker van binnen is, dan zit er een kuiken in.
Eieren zijn ook geen ‘menstruatie van de kip’. Hier lees je hoe eieren eigenlijk gemaakt worden.
Mythe #6: Eieren voorbij de THT-datum kun je niet meer eten
De THT-datum is de ’tenminste houdbaar tot’-datum. Zo’n THT vind je op minder bederfelijke producten die je niet allemaal in de koelkast hoeft te bewaren. Bijvoorbeeld groente in een pot, soep in blik, chips, hagelslag en frisdrank. En op eieren dus.
De vermelde datum is de datum tot welke de fabrikant een goede kwaliteit van het betreffende product kan garanderen. Na deze datum kun je het product nog probleemloos en zonder veel risico eten, al bestaat de kans dat de smaak, de geur of de kleur van het product verandert. Als je je eieren in de koelkast bewaart, kun je ze meestal dus nog prima eten, zelfs tot 6 weken na aankoop.
Die andere datum op verpakkingen, de TGT-datum, staat voor ’te gebruiken tot’. Deze afkorting kom je tegen op zeer bederfelijke producten die je in de koelkast moet bewaren. Denk aan voorgesneden groente, vlees en verse vis. De TGT-datum is de uiterste datum waarop je het product mag eten. Na die datum loop je het risico ziek te worden door bacteriën.
Twijfel je of een ei nog goed is? Dat is prima te testen.
Mythe #7: Rauwe eieren zijn gezonder dan gekookte eieren
Sommige fanatieke sporters zweren bij shakes met rauwe eieren om extra proteïne binnen te krijgen. Het eten van rauwe eieren zou namelijk de spiervorming de stimuleren. Anderen eten rauwe eieren omdat het de stem zou verbeteren of brandend maagzuur zou tegengaan. Maar is het eten van rauwe eieren wel zo gezond?
Het risico op besmetting met de salmonella-bacterie is bij het eten van rauwe eieren in ieder geval te overzien – volgens het Voedingscentrum zijn in ons land ongeveer 3 op de 10.000 eieren besmet met salmonella – maar de gezondheidseffecten zijn niet zo groot als soms wordt gedacht. En dat eieren door verhitting een deel van hun voedingswaarde zouden verliezen, is een fabeltje.
Rauw eiwit wordt sowieso een stuk slechter door je lichaam opgenomenen dan gekookt eiwit, maar erger is dat het avidine bevat. Avidine bindt met het biotine (ook wel vitamine B8 of H genoemd) uit de eidooier en uit andere voedingsmiddelen. Dit avidine-biotine complex kan niet door menselijke spijsverteringsenzymen worden verteerd waardoor het niet wordt opgenomen in je lichaam.
Biotine speelt een belangrijke rol bij het vrijmaken van energie uit eten en produceert vetzuren. Verder zorgt het ervoor dat je zenuwstelsel goed blijft functioneren én dat je huid en haar gezond zijn. Als je er te weinig van binnen krijgt kun je last krijgen van huidafwijkingen, tongontsteking, verminderde eetlust, vermoeidheid, spierpijn, bloedarmoede en depressie. Gelukkig komt een biotine-tekort zelden voor, maar voorkomen is beter dan genezen. Een keer een rauw ei is geen probleem, maar eet ze liever niet dagelijks.
Lezen: waarom gekookte eieren gezonder zijn dan rauwe eieren.
Mythe #8: De kleur van de dooier zegt iets over de kwaliteit van een ei
De kleur van een dooier zegt niets over de voedingswaarde van een ei, maar wel over het voer dat een kip krijgt. Als ze veel voer met tarwe krijgt, legt de kip eieren met een bleekgele dooier. Een kip die verschillende soorten voedsel krijgt waar bijvoorbeeld maïs of alfalfa aan toegevoegd is, legt eieren met een donkere dooier.
Lees ook: heeft de kleur van de dooier effect op de smaak?
Mythe #9: Zwangere vrouwen mogen geen eieren eten
Het is een hardnekkige mythe dat zwangere vrouwen beter geen eieren kunnen eten. Dat het ongeboren kindje door eieren allergisch zou worden is nooit bewezen. Eieren zijn juist gezond als je zwanger bent. Ze bevatten onder andere vitamine D en foliumzuur. Foliumzuur verkleint het de kans op aangeboren afwijkingen zoals een open ruggetje, een hazenlip en open gehemelte. Een lekker hardgekookt eitje is voor iedere zwangere aan te raden. Het eten van rauwe eieren en zachtgekookte eieren ligt wat ingewikkelder.
Mythe #10: Baby’s mogen geen eieren
Ook een bekende in het rijtje mythes over eieren: lange tijd werd gedacht dat het beter was om kleine kinderen niet bloot te stellen aan eieren en noten omdat dit de kans op allergie zou vergroten. Het advies van de Nederlandse Vereniging van Kindergeneeskunde is in 2018 veranderd: baby’s mogen al vanaf vier maanden eieren en pinda’s. Sterker nog, het is juist goed als ze dat soort voeding krijgen, want dan worden ze daar minder snel allergisch voor. Eerder kwamen ook al kinderallergologen met dit advies. Het is wel goed om met kleine hapjes te beginnen, zeggen de kinderartsen. Je kunt bijvoorbeeld beginnen met kleine hapjes roerei.
Foto’s via Pixabay,
